Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programının (ARDEB) “Deprem Araştırmaları Çağrısı” kapsamında Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Öğretim Üyeleri Prof. Dr. İbrahim Tiryakioğlu, Prof. Dr. Çağlar Özkaymak ve Dr. Öğretim Üyesi H. İbrahim Solak tarafından önerilen 3 proje desteklenmeye hak kazandı. TÜBİTAK’a ARDEB kapsamında sunulan toplam 281 proje önerisinden 240’ı bilimsel değerlendirmeye alınırken 47 proje önerisi desteklenmeye değer bulundu. Bu kapsamda Afyon Kocatepe Üniversitesi, TÜBİTAK tarafından projeleri desteklenmeye değer bulunan Türkiye’deki Üniversiteler arasında üçüncü sıraya yerleşti.
Desteklenmeye değer bulunan ve Dokuz Eylül Üniversitesi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesi’nin katılımcı olarak yer aldığı; proje yürütücülüğünü Afyon Kocatepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak’ın yaptığı “İzmir İl Sınırları İçerisinde Yer Alan Holosen-Kuvaterner Yaşlı Fayların Paleosismolojisi” isimli proje ile İzmir sınırlarında yer alan ve deprem üretme potansiyeli bulunan fayların deprem tehlike analizlerine yönelik arazi verileri üretilecek.
Özkaymak projeyle ilgili olarak, “3 yıl sürecek proje kapsamında, 30 Ekim 2020 Samos (Sisam) depremi (M:6,9) sonrasında üzerinde stress birikimi biraz daha artan Bergama Fayı, Zeytindağı Fay Zonu, Güzelhisar Fayı, Yeni Foça Fayı, Menemen Fay Zonu, Mordoğan Fayı, Kemalpaşa Fayı, Dağkızılca Fayı ve Gümüldür Fayı’nın deprem tehlike analizlerine yönelik veriler üretilmesi planlanmaktadır” şeklinde konuştu. Bu fayların üzerinde yakın gelecekte 6.1 ile 6.8 arasında büyüklüklere sahip depremlerin meydana gelmesini beklediklerini ifade eden Özkaymak, “İzmir sınırlarında yer alan bu fayların deprem tehlike analizinde kullanılacak parametrelerini saptamak için, öncelikle bu fayları belirlenen alanlarda detaylı olarak haritalayacağız ve daha sonra faylar üzerinde hendekler açarak fayların geçmiş yıllarda üretmiş olduğu yıkıcı depremlere ait izleri tespit edeceğiz. Bu şekilde fayın geçmişte kaç yılda bir yıkıcı deprem ürettiğini, en son ne zaman yıkıcı deprem ürettiğini, hangi büyüklüğüne kadar deprem üretebileceğini, fayın kayma hızını hesaplayarak, gelecekte fayın davranışını yorumlamaya çalışacağız, bu fayların deprem tahminine yönelik bilgiler toplayacağız” diyerek, bu projeden elde edilecek sonuçların İzmir İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) Planı için de önemli bir altlık olduğunu vurguladı.
Bu çalışma ile eşgüdümlü olarak AKÜ Uzaktan Eğitim Meslek Yüksek Okulu Dr. Öğretim Üyesi H. İbrahim Solak tarafından yürütülecek olan, Gebze Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ile Gümüşhane Üniversitesinin katılımcı olarak yer aldığı “30 Ekim 2020 (MW:6.9) Sisam Depremi Sonrası Postsismik Deformasyonun İzlenmesi ve İzmir ve Çevresinin Deprem Tehlike Analizi” başlıklı projede ise Jeodezik yöntemler ile fayların güncel tektonik hareketlerine yönelik çalışmalar yürütülecek. Bu konuda açıklama yapan Solak, daha önce yaptıkları çalışmalarda İzmir bölgesinde yer alan diri fayların deprem tekrarlanma periyotlarının Jeodezik yöntemler ile hesaplanmasına yönelik çalışmalar yaptıklarını kaydederek, “Bu proje ile 30 Ekim 2020 tarihinde Sisam adası kuzeyinde meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki, İzmir ile çevresini etkileyen, can ve mal kaybına neden olan yıkıcı deprem sonrasında bölgedeki diri fayların hareketleri Küresel Navigasyon Uydu Sistemi (GNSS) ile incelenecek, İzmir bölgesinde haritalanan fayların hareket miktarları ve faylardaki gerinim miktarları belirlenecek” dedi.
TUBİTAK Deprem Araştırmaları Çağrısı kapsamında desteklenecek olan bir diğer proje ise, AKÜ Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DUAM) Müdür Yardımcısı Prof. Dr. İbrahim Tiryakioğlu’nun yürütücülüğünü yaptığını ve Gebze Teknik Üniversitesi ile İstanbul Teknik Üniversitesi’nin katılımcı üniversite olarak yer aldığı “Havran Balıkesir Fay Zonu’nda Güncel Deformasyonların ve Potansiyel Deprem Büyüklüklerinin Jeodezik Yöntemlerle Belirlenmesi” başlıklı projedir. Proje yürütücüsü Tiryakioğlu, “uzun zamandır deprem üretmeyen ancak yakın zamanda deprem üretmesi beklenen Havran-Balıkesir Fay Zonu’nda bu proje ile kurulacak Küresel Navigasyon Uydu Sistemi (GNSS) ile bölgenin güncel hız ve gerinim alanı, segmentlere ait güncel kayma hızları, jeodezik deprem tekrarlama periyotlarının, bölgedeki faylarda biriken gerinimin ne kadar büyüklükte bir depreme neden olacağının belirlenmesi hedefleniyor” şeklinde konuştu.
