Paleosismoloji

Paleosismoloji – Fay Kazı Çalışmaları:

'Paleosismoloji' terimi farklı kaynaklarda farklı şekilde tanımlanmıştır (Tablo 1). Ancak, tüm tanımlamaların buluştuğu ortak nokta;tarih öncesi zamanda meydana gelen depremleri, yer, zaman ve büyüklük bakımından inceleyen bilim dalı olarak kabul edilebilir (McCalpin, 2009).  Bu çalışmaların amacı, (1) bölgede devam eden tektonik aktivitenin derecesini ölçmek, (2) bu aktivitenin yersel anlamda etkilerini irdelemek ve (3) fay davranışı ve gelişimini sismolojik ve yapısal anlamda modellemek olarak açıklanabilmektedir (McCalpin, 1996; Solenenko, 1973; Wallace, 1981; Özkaymak, 2012). Bu amaçlar doğrultusunda, bir fay üzerinde meydana gelen deprem sayısı, deprem yinelenme süresi, son büyük depremden sonra geçen zaman miktarı, kayma hızı, kayma miktarı ve depremin büyüklüğü gibi bazı parametreler araştırılır.

Tablo 1. Paleosismoloji tanımlamalarının karşılaştırılması (McCalpin 2009; Özkaymak, 2012).

Paleosismoloji	Tarih öncesi zamanda meydana gelen depremleri, yer, zaman ve büyüklük bakımından inceleyen bilim dalıdır (McCalpin, 2009)
	Tarih öncesi depremlerin zamanını, yerini ve büyüklüğünü çalışan bilim dalıdır. Paleosismoloji, her bir deprem ile aniden oluşan yeryüzü deformasyonlarına ve ilgili çökellere odaklanması ile deprem jeolojisinin diğer dallarından ayrılır (Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Kurumu [USGS], 2012)
	Jeolojinin alt dalıdır. Fayların neden olduğu ötelenmeleri ve tarih öncesinde meydana gelen her bir depremin yaşını ortaya çıkarmak üzere jeolojik kayıtların özelliklerini çalışır (Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Araştırma Konseyi [NRC], 2003).
	Her bir depremi, meydana geldikten onlarca, yüzlerce veya binlerce yıl sonra ayrı ayrı çalışan jeolojik araştırmadır (Aki, 2003; Yeats ve Prentice, 1994).
	Eski depremlerin jeolojik ve jeomorfik kayıtlarının saklandığı yeryüzündeki etkilerini çalışır (Michetti ve diğer., 2005).
Tarihsel Paleosismoloji	Tarihsel dönem depremlere bağlı olarak belirli aktif faylar üzerinde oluşan yüzey kırıklarının uzunluğunu ve ötelenme miktarlarını çalışır (Yeats, 1994).
Deprem Jeolojisi	Genel anlamda, yerkabuğunda meydana gelen depremlerin tarihini, etkilerini ve hareketlerini çalışır. Deprem jeolojisi sıklıkla, gelecek zaman içerisinde meydana gelmesi beklenen ve insan topluluklarını ilgilendiren tektonik hareketleri tanımlamak için kullanılan aktif tektonik terimi ile aynı anlamda kullanılır. Deprem jeolojisinin en önemli yönü, binlerce ve hatta milyonlarca yıl önce meydana gelen çok sayıdaki depremin oluşturduğu yerkabuğundaki tektonik oluşumları, kıvrımları ve fayları incelemesidir (USGS, 2012)
	Yaygın olarak neotektonik ile aynı anlamda kullanılır (Yeats ve diğer., 1997)

KAYNAKÇA

Aki, K. (Ed.) (2003). Glossary for earthquake ve engineering seismology. Appendix 1. In International Handbook of Earthquake ve Engineering Seismology (W. Lee, H. Kanamori, P. Jennings, ve C. Kisslinger, Eds.), 2 vols. Elsevier, New York.

McCalpin, J. (1996). Paleoseismology. San Diego, California: Academic Press.

McCalpin, J. (2009). Paleoseismology (2nd Ed.) . California: Academic Press, an imprint of Elsevier.

Michetti, A.M., Audemard, F.A. ve Marco, S. (2005). Future trends in paleoseismology: Integrated study of the seismic landscape as a vital tool in seismic hazard analyses. Tectonophysics, 408, 3-21.

NRC, (2003). Living on an Active Earth: Perspectives on Earthquake Science. 418. National Research Council, Board on Earth Sciences ve Resources, Washington, DC.

Özkaymak, 2012. Manisa Havzasının Aktif Tektoniği ve Depremselliği, Batı Anadolu, Türkiye. DEÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Uygulamalı Jeoloji Programı doktora tezi 2012, İzmir, 251s.

Solonenko, V. P. (1973). Paleoseismogeology. Izvestiya, Academy of Sciences, USSR Physics of the solid earth, 9, 3–16 (Rusca).

USGS, (2012). Deprem risk programı ve aletsel dönem deprem bilgileri,  02 Ocak 2012, http://earthquake.usgs.gov/research/topics.php?areaID

Wallace, R. E. (1981). Active faults, paleoseismology, ve earthquake hazards in the western United States. In Earthquake Prediction: An International Review (D. W. Simpson, ve P. G. Richards, Eds.), Maurice Ewing Series, 4, 209–216. American Geophysical Union, Washington, DC.

Yeats, R. S., ve Prentice, C. S. (Eds.) (1994). Special Section: Paleoseismology. Journal of Geophysical Research, Solid Earth, 101(B3).

Yeats, R., Sieh, K. ve Allen, C. (1997). The Geology of Earthquakes. Oxford University Press, 576.